We zijn onderweg naar een verzorgingstehuis in een aangrenzend dorp waar een 86-jarige dame volgens een verzorgster onwel is. Bij aankomst nemen we alle materialen mee uit de ambulance die we nodig kunnen hebben. Ik draag de spoedtas en zuurstoffles en mijn collega heeft de monitor en uitzuigapparaat bij zich. We worden bij de ingang opgewacht door een verzorgster die aangeeft dat we op de derde verdieping moeten zijn op kamer 311. We stappen de lift in en drukken op de derde verdieping. Als we uitstappen zien we dat we achter in de gang moeten zijn. “Nummer 310 en hier is 311’, roep ik hardop. De deur staat op een kier en we stappen naar binnen. Via een klein halletje met een keukenblok aan de linkerkant stappen we de kamer in. 

We worden via de meldkamer gestuurd naar een woonadres waar een man niet meer aanspreekbaar zou zijn. De leeftijd van de man is eind twintig. Dit kan natuurlijk van alles zijn. We zullen zien wat we gaan aantreffen. Wanneer we ter plaatse zijn worden we door een meisje van ongeveer 17 jaar opgewacht die erg emotioneel reageerd. Zij leidt ons gehaast naar de eerste verdieping waar in een kleine en donkere slaapkamer een jongeman ligt. De man lijkt niet meer te ademen en heeft een blauw verkleurd gezicht (cyanotisch). Naast hem zie ik een injectiespuit met naald liggen. De verdenking gaat gelijk uit naar een overdosis, maar we starten met onderzoek en interventies volgens de ABCDE. 

Eén van de gevallen die niet vaak voorkomt en waar ik mezelf regelmatig op probeerde voor te bereiden tijdens de wachturen op de ambulancepost is een baby of kinderreanimatie. Dat betekent de procedures doornemen en het rekenen met oplossingen en doseringen. Tijdens acute ambulance inzetten kun je worden geconfronteerd met onvoorziene omstandigheden of factoren, maar je kunt jezelf wel wapenen met kennis! Goed voorbereid zijn door je kennis actueel en op orde te hebben is dan ook iets waar ik altijd de nodige aandacht aan heb besteed.

Als ambulanceverpleegkundige heb ik talloze gevallen van zelfmoordpogingen meegemaakt. In bijna alle gevallen zijn we als zorgverleners niet op de hoogte van de redenen achter dergelijke daden, net zoals nabestaanden dat mogelijk ook niet zijn. Is het een impulsieve daad, of is er diepgaand over nagedacht? Dit zijn vragen die ons als ambulancezorgverleners na een dergelijke inzet wel eens bezighouden.

Volgens landelijke cijfers ligt het percentage ambulancezorgverleningen dat te maken heeft met zwangerschap of bevallingen op ongeveer 1% (Ambulancezorg Nederland). Dit getal is over de afgelopen jaren redelijk constant gebleven (2015, 0,9%; 2019 0,8%). Binnen de ambulancezorg heb ik zelf de transitie meegemaakt van de verloskundige actieve huisarts naar de huidige tijd waarin de huisarts vrijwel geen actieve rol meer speelt bij bevallingen thuis. Het aantal vrouwen dat binnen de eerste lijn bevalt is vanaf de jaren 2000 ook flink gedaald en in de tweede lijn gestegen. Als gevolg hiervan wordt de ambulancezorgverlener vandaag de dag dus ook minder geconfronteerd met acute zorgvragen bij zwangeren en eventuele complicaties tijdens of na een bevalling. Het zelfstandig begeleiden als ambulanceverpleegkundige van een bevalling in de ambulance komt heel weinig voor. Zelf heb ik dit dit maar vier keer meegemaakt in 22 jaar, waarvan de meest indrukkende bevalling die ik heb begeleid er een was van een meisje van 12-jaar die beviel in het toilet van een basisschool. Deze situatie is breeduit in de media verschenen en het moge duidelijk zijn dat ik hierover in dit blog niets over ga schrijven behalve dat het voor mij en mijn collega's een indrukwekkende situatie was. 

Na een avond bijscholing worden we opgeroepen voor een ongeval op de snelweg, nauwelijks 750 meter verwijderd van waar we ons bevinden. Meteen stappen we in de ambulance en haasten we ons naar de locatie. Omdat de melding ernstig is, zijn wij de tweede ambulance die wordt opgeroepen; onze collega's zijn kort voor ons al vertrokken naar de plaats van het ongeluk.

Tijdens mijn werk als ambulanceverpleegkundige heb ik veel reanimaties uitgevoerd. Hoeveel precies weet ik niet, maar het zullen er in de loop van de jaren meer dan 100 zijn geweest. Het uitvoeren van specialistische reanimatie is natuurlijk teamwork en vraagt de nodige deskundigheid van de ambulanceprofessionals. Die deskundigheid hebben de ambulanceprofessionals in Nederland zeer zeker. Ze zijn goed zijn opgeleid om een specialistische reanimatie kundig uit te voeren met een mimimum aantal professionals.

Vandaag rijd ik met Kor. Kor is enkele jaren ambulancechauffeur geweest in een grote stad en nu sinds kort werkzaam binnen een plattelandsdienst. Dit houdt over het algemeen in dat er grotere afstanden moeten worden gereden om ter plaatse te komen. We krijgen een spoedmelding in een dorp op ongeveer 16 kilometer van onze ambulancepost. Dit valt niet binnen ons eigen gebied, maar van een naastgelegen ambulancedienst. De ambulance die hier normaal gesproken gestationeerd is, is ingezet voor een andere melding. Nadat we de ambulance zijn ingestapt, zie ik in de achteruitkijkspiegel mijn collega van onze tweede ambulance in de deuropening van de ambulancepost iets roepen en een handgebaar maken. Ik doe het raam open om hem beter te kunnen horen, maar het lukt me niet om uit de woorden die hij roept iets zinnigs te maken. Ik kijk Kor aan en we besluiten gezien de acute melding en de lange afstand die we moeten afleggen maar te gaan rijden. Hoe belangrijk kan het zijn…

Als we aankomen zien we een man levenloos in een moestuin liggen. Samen met een tweede ambulance starten we een reanimatie op. De huisarts van meneer is ook gealarmeerd en volgt enkele minuten na onze aankomst. We proberen door middel van specialistische reanimatie ongeveer 30 minuten lang om het hartritme en circulatie te herstellen. We nemen de beademing over via een in de luchtwegen geplaatste tube, zuigen de luchtwegen uit, dienen medicatie toe via een katheter die in de bloedbaan is geplaatst en defibrilleren meerdere keren. Na ongeveer 15 minuten van veranderende ritmes krijgen we een rechte streep te zien op onze monitor. We gaan nog steeds door met de reanimatie, maar zonder resultaat. Er ontstaat geen eigen circulatie, ondanks alle interventies die we doen. In overleg met de huisarts wordt daarom besloten om de reanimatie te staken. "Ik zal de familie die in het huis aanwezig is informeren", zegt de huisarts. "Oké dokter, wij zullen er voor zorgen dat de familie straks bij hem kan kijken zonder alle medische materialen", zeg ik tegen de huisarts die van ons wegloopt. Samen met mijn collega's verwijderen we de defibrillatiepads, de tube in de luchtwegen, het infuus en ruimen we de materialen die om ons heen liggen op. We zorgen ervoor dat hij "vredig" ligt, daar waar hij gevonden is. Nadat hij door zijn vrouw en broer is gezien zullen we meneer verplaatsen in het huis is het idee.

We krijgen een melding van een onwelwording in een penitentiaire inrichting. 'Voor mij de eerste keer dat ik binnen de muren van een gevangenis kom', zeg ik tegen mijn collega. 'Voor mij ook!', antwoord hij. Nadat we met spoed in korte tijd voor het gebouw staan, hebben we nog wel even geduld nodig alvorens we het binnenterrein kunnen oprijden. Dit heeft te maken met de nodige veiligheidsmaatregelen. Via allerlei sluizen en deuren komen we uiteindelijk de gevangenis binnen. Omdat het nog een stuk lopen is naar de cel van de gedetineerde nemen we allerlei spullen mee die we nodig zouden kunnen hebben in een acute situatie. Mijn collega neemt de monitor en zuurstoffles mee, samen goed voor ongeveer 16 kilo ballast, en zelf neem ik de spoedtas mee die zo’n 10 kilo weegt. Maar dit valt nog mee vergeleken met de ballast die we als ambulanceprofessionals moeten dragen bij een periodieke keuring waarbij de conditie en uithoudingsvermogen wordt gemeten. Hier moet onder andere een traplooptest worden uitgevoerd waarbij in beide handen een koffer van 11 kilogram moet worden vastgehouden om vervolgens een trap over 20 meter stijging te beklimmen.

Op de ambulancepost werden we tegelijkertijd met twee ambulances gealarmeerd. Door het oproepsysteem klonk: ‘ambulance … (nummer van de beide ambulances werd genoemd) uitrukken voor een reanimatie!’ Achter elkaar rijdend gingen we naar het opgegeven huisadres. Bij het binnenstappen van de huiskamer zien we, in een zeer opgeruimde en nette woonkamer, een oudere man liggen op hoogpolig wit tapijt. Na de eerste controles bleek de man een circulatiestilstand te hebben en wij starten met z’n vieren een specialistische reanimatie op.